Venloos Vastelaoves Gezelschap Jocus maakte woensdag de eerste resultaten bekend van de online enquête die Onderzoeksbureau Markteffect eerder dit jaar hield.
Tekst: Rob Buchholz | Beeld: Jocus en Peter Janssen
Een van de meeste opvallende uitkomsten bij dit onderzoek was dat jongeren (onder de 30 jaar) meer waarde hechten aan tradities en protocollen in vergelijking met ouderen die vaker op zoek zijn naar vernieuwing en innovatie. Het is een aspect dat ook Jocus zelf in het bijzonder opviel. Voorzitter van Jocus Roel Versleijen, Oscar Linders, voorzitter Herfshane en Renée Hendriks, prinses van Jocus Toekôms geven hun visie over protocollen en tradities.
Zwart-wit
Volgens voorzitter Versleijen gaf de uitkomt bij de vraag over protocollen en tradities in eerste instantie een gemiddeld beeld weer, maar lagen de diverse scores volgens het onderzoeksbureau wel ver uit elkaar. “Het was redelijk zwart-wit,” aldus Versleijen. “Hierdoor ontstond wel een gemiddeld cijfer, maar het ging ons om die toch wel grote verschillen. Onderzoeksbureau Markteffect bood aan om te onderzoeken waar die verschillen precies zaten. Daaruit bleek dus dat aan de ene kant vooral veel jongeren erg gesteld zijn op het behoud van tradities en aan de andere kant een groep oudere Venlonaren (dertig-plus) vaak de vernieuwing wil doorvoeren. Voor ons als vereniging was het opvallend om te zien dat juist jongeren de tradities binnen Jocus zo aanspreekt.”
Grandeur en chic
Op de vraag of hij een verklaring heeft voor deze opvallende uitkomst, geeft Versleijen aan: “Misschien komt het juist omdat jongeren toch op zoek zijn naar bepaalde tradities waarbij de grandeur en het chic van een protocol hen enorm aanspreekt. Deze uitkomst wil echter niet zeggen dat we als vereniging rustig achterover kunnen leunen. Wie dat doet, is gezien. Het is essentieel om continu te balanceren, met de tijd mee te bewegen en zorgvuldige afwegingen te maken. Zowel bij het behoud van tradities als bij het doorvoeren van veranderingen. Dit onderzoek helpt ons daar uitstekend bij.”
Genuanceerd
De roep om vernieuwing die dan regelmatig klinkt, vaak via social media, is dus overtrokken? “Nee, zo moet je dat niet zien. Bij de enquête bleek wederom dat de roep om veranderingen uit een bepaalde hoek kwam. Dat zijn vaak dezelfde mensen die ook op social media het meest frequent aanwezig zijn. Uit de praktijk blijkt dat, zoals wel vaker het geval is, de mening van de meerderheid een enigszins genuanceerder geluid laat horen dan de schreeuwers die te veel aandacht vragen. Bij de volgende raadsvergadering in juni gaan wij de uitkomsten van dit onderzoek uitvoerig bespreken en nemen dit zeker mee bij de keuzes die de vereniging in de nabije toekomst gaat maken. Vervolgens leggen we onze bevindingen weer neer bij de volgende ledenvergadering na de zomervakantie.”
Gepast veranderen
“Tradities blijven juist bestaan door ze op gepaste wijze te veranderen,” zo laat Oscar Linders, voorzitter van de Herfshane, weten als hij de vraag over het belang van protocollen krijgt voorgelegd. De hoogste waardering, zo bleek uit het onderzoek, hebben Venlonaren bijvoorbeeld voor de Boérebroélof op de vastelaovesdinsdag. Ook Linders geniet samen met zijn vrienden het meeste van deze typische, echte Venlose dag. “Een prachtige, traditionele dag die al vroeg begint. Samen met vrienden en andere Venlonaren ‘s morgens ontbijten en ’s nachts om klokslag twaalf uur op een bomvolle Markt samen afscheid nemen van de Vastelaovend. Dat zijn prachtige tradities, maar juist mede door het festivalgevoel dat die plek oproept. Eigenlijk blijf je de hele dag op of rond de Markt hangen omdat daar zoveel gebeurt. De optocht eindigt daar, maar ook de trouwerij op het bordes, er is muziek van joekskapellen en later spelen er diverse Venlose bands. Die traditionele dag is in de loop der jaren verder gegroeid en dus veranderd. De traditie werd in ere gehouden, maar er zijn nieuwe aspecten aan toegevoegd. Dat maakt deze dag juist zo sterk.”
Prinses
Een verandering waar hij zeker voor open staat, is de mogelijkheid om voor een prinses te kiezen in plaats van een prins. “Jocus Toekôms doet dat al decennia lang. Ik heb geen enkele moeite mee als ook Jocus hiervoor open zou staan. Voor mij is het belangrijk wat een bepaalde persoon voor de stad betekent. Dan maakt het niet uit of je dun of dik bent, lang of klein en dus ook niet of je man of vrouw bent.” Op de vraag of hij deze verandering direct zou doorvoeren, mocht hij op de stoel van Roel Versleijen zitten, begint Linders te lachen. “Ik ben blij dat ik in deze tijd vol maatschappelijke discussies niet die rol van Roel heb en dus ook niet al die lastige keuzes hoef te maken. Want het is continu balanceren. Daarvoor heb ik veel respect.”
Verbondenheid
Wie het als geen ander weet om prinses te zijn, is Renée Hendrikx. Zij kreeg in 2020 deze rol bij Jocus Toekôms en is door de coronapandemie dus eigenlijk nog steeds in functie. Hoewel ze tijdens Vastelaovend 2020 eigenlijk wel eens graag even van het protocol wilde afwijken, hecht ze toch enorm veel waarde aan tradities binnen de vereniging. “Als je bijvoorbeeld van het podium loopt, wil je het liefste direct naar je ouders, maar volgens het protocol moet je dan toch even in je rol blijven. Daarvoor heb ik veel waardering. Door die tradities blijven wij als nieuwe generatie juist verbonden met oudere generaties. Ook mijn ouders waren lid van het dreejspan bij Jocus Toekôms en het was heerlijk om samen te praten en te vergelijken over hun ervaringen van toen. Door die verhalen keer je terug naar vroeger en dat zorgt voor een mooie band. Bovendien ben ik bijzonder geïnteresseerd in geschiedenis, maar is het aan de andere kant ook wel eens goed om af te wijken. Jocus weet daar echter op perfecte wijze mee om te gaan.”
De belangrijkste verandering die zij heeft meegemaakt is het samengaan van de dansgardes van Jocus en Jocus Toekôms. “Dat is een goed voorbeeld van een aanpassing aan een traditie die tevens een verbetering is voor alle betrokkenen. Het zorgt voor meer verbinding. De dansmarietjes zijn eigenlijk de enige vrouwelijke hoofdrolspelers op het podium. Natuurlijk zijn er veel dames op de achtergrond werkzaam bij Jocus, maar hoe mooi zou het zijn als de jonge meisjes, die nu als dansmarietje een belangrijke rol hebben, het gevoel krijgen dat ze door kunnen groeien binnen de vereniging. Bijvoorbeeld door een rol te krijgen in de Raad van Elf of zelfs als prinses. Nog iets meer vrouwelijke aspecten binnen de vereniging zou een belangrijk aanpassing zijn, waarbij tradities die horen bij de rol van Hoëgheid gewoon in stand kunnen worden gehouden.”
