Ze zijn het hart van de wijk, maatschappelijk van groot belang als ontmoetingspunt en bieden onderdak aan tal van verenigingen. De vraag hoe gemeenschapshuizen zich redden tijdens de huidige crisis lijkt echter maar zelden te worden gesteld. Sander Driessen (Ut Tref), Frits Seelen (De Windmeule) en Jan Kessels, voorzitter van SMAV 2.0 (Samenwerkende Maatschappelijke Accomodaties Venlo) vertellen hun verhaal. “Heb jij de premier al eens de gemeenschapshuizen horen noemen?”
Tekst: Jac Buchholz | Beeld: VenloVanbinnen
Toen in 2015 in Venlo de subsidieregeling voor gemeenschapshuizen verviel, werd SMAV 2.0 opgericht als belangenbehartiger. Jan Kessels legt uit dat het merendeel van de 22 Venlose gemeenschapshuizen geen subsidie meer krijgt. “Die moeten hun eigen broek ophouden. Hun inkomsten halen ze onder meer uit hun horeca. Maar nu alles stil ligt, komt er niets binnen.”
Vastelaovesactiviteiten
Kessels verwacht dat de meeste gemeenschapshuizen het nog tot de zomer uithouden. Ze teren wel in op hun reserves. Maar langer moet het niet duren, geeft hij aan. “Voor gemeenschapshuizen zijn het vierde en eerste kwartaal het belangrijkst wat inkomsten betreft. Dan zijn er bijvoorbeeld vastelaovesactiviteiten. Daarmee bouwen ze een buffer op voor de rest van het jaar. Dus is het maar goed dat de vastelaovend wel nog is doorgegaan.”
Niet rendabel
De gemeenschapshuizen mogen net als bijvoorbeeld horeca en culturele instellingen vanaf 1 juni beperkt open. Maar vanwege de anderhalve-meter-maatregel kan dat volgens Kessels niet op een rendabele wijze. “Dus stel, er komt voorlopig geen vaccin en de maatregelen van overheid en RIVM moeten nog maandenlang worden nageleefd. Dan gaat het mis.”
Financiële ondersteuning
Kessels heeft daarom afgelopen week een gesprek gehad met wethouder Alexander Vervoort over financiële ondersteuning. Een gesprek dat hij met een goed gevoel uitging. “Gemeenschapshuizen krijgen geen financiële ondersteuning zoals de 4.000 euro van TOGS, alleen de NOW-regeling. Maar die is er voor vaste medewerkers en de meeste gemeenschapshuizen draaien louter op vrijwilligers. We hebben als SMAV 2.0 de wethouder gevraagd mee te denken over een of andere vorm van financiële compensatie. Daar moeten we nu mee beginnen en niet na de zomer.”
Reserves
Voorzitter Frits Seelen bevestigt dat De Windmeule het tot de zomer nog wel redt, interend op de reserves. “Inderdaad, onder meer vanwege de vastelaovesactiviteiten van De Törvers. Ik moet er niet aan denken dat we die volgens jaar niet hebben.” Naast De Törvers maken nog tal van andere verenigingen en gezelschappen gebruik van De Windmeule. Big Band Noord-Limburg, het Venloos Symfonie Orkest, line dance en gymnastiek voor senioren een schilderclub en ga zo maar door. Van al die gezelschappen liggen de activiteiten al geruime tijd stil.
Open inloop
Seelen wijst op de sociale rol van De Windmeule. “Onze wijk vergrijst. Dat brengt eenzaamheid met zich mee. We waren daarom bezig met plannen voor een open inloop. Daar is behoefte aan. Maar dat ligt stil.” Hij vertelt dan dat De Windmeule volledig door vrijwilligers wordt gerund. Voor gebruik van het pand aan de Straelseweg wordt een lage huur betaald, maar andere vaste kosten zijn er eveneens. “Er moet dus iets gebeuren. Goed dat SMAV 2.0 in gesprek is met de gemeente. Maar ook de Veiligheidsregio moet gaan meekijken en -denken over onze situatie, zodat we op enig moment weer open kunnen en verenigingen kunnen ontvangen. Al zal dat in het begin niet voor allemaal lukken.”
Begrip
Want nee, zegt hij, op 1 juni open voor 30 mensen en dan iedereen op anderhalve meter, dat gaat bij De Windmeule niet lukken. Dus blijft het gemeenschapshuis tot 1 september dicht, zo hebben de leden inmiddels per brief vernomen. “Met pijn in het hart. Zeker ook voor de mensen die hier een of meer keer per week hun hobby uitvoeren, hun sociale contacten hebben. Gelukkig hebben ze er allemaal begrip voor.”
Verbouwing
Gemeenschapshuis Ut Tref aan de Hendrikxstraat in Venlo-Zuid houdt de deuren voorlopig ook gesloten. Zeker tot half augustus, vertelt voorzitter Sander Driessen, en niet alleen vanwege het virus. “We hadden voor de zomer een verbouwing van de grote zaal gepland staan. Die hebben we naar voren gehaald; we verwachten in de loop van augustus klaar te zijn.”
Eigen verantwoordelijkheid
Of dan gebruikers van het pand als muziekvereniging Valuas, De Hofkapel, diverse joekskapellen, bandjes en vastelaovesgezelschap De Kwas er terecht kunnen, is nog maar de vraag, zegt hij. “Vanaf 1 juli mogen er 100 mensen naar binnen, dat is te doen. Dan kun je een beroep doen op de eigen verantwoordelijkheid van de mensen, alhoewel je als bestuur natuurlijk ook een wettelijke verantwoordelijkheid hebt. Maar het werkt niet als de anderhalve-meter-maatregel nog geldt. Daar is het gebouw niet heel geschikt voor.”
Ontmoetingsplek
Driessen wijst ook nadrukkelijk op het maatschappelijke belang van Ut Tref. Niet alleen vanwege de verenigingen en gezelschappen die er onderdak hebben, ook omdat het voor veel mensen in de wijk een ontmoetingsplek is. “In zuid is eveneens sprake van vergrijzing en daarmee samenhangende eenzaamheid. Denk ook aan Resto Van Harte dat hier op dinsdag actief is.”
Eigen pand
Ut Tref wordt net als veel andere gemeenschapshuizen gerund door vrijwilligers. Wel is het pand eigendom. Dat is redelijk uniek, merkt Driessen op. “We hebben geen huur of hypotheek, maar moeten wel zelf onderhoud en dergelijke uitvoeren, zoals nu de verbouwing. En hebben natuurlijk dezelfde vaste lasten als iedereen.”
Overbruggingsbedrag
Hij zou het fijn vinden als bijvoorbeeld gemeentelijke belastingen, die nu opgeschort zijn, worden kwijtgescholden. “Voorlopig redden we het wel, al teren we in op onze financiële middelen. Maar richting het eind van het jaar is de koek op. SMAV 2.0 is daar nu met de gemeente over in gesprek. Ik kan me zo voorstellen dat ze voor gemeenschapshuizen ook een soort overbruggingsbedrag als de 4.000 euro van de TOGS-regeling beschikbaar stellen. Of dat het exacte bedrag zal zijn, weet ik niet. Misschien moet je dat per geval bekijken. Maar er zal iets moeten gebeuren, zeker als de huidige maatregelen overeind blijven. Want als er niets gebeurt, vallen de gemeenschapshuizen, die zo belangrijk zijn voor de wijken, om.”
Foto: Frits Seelen (l) en Jan Kessels
