Start restauratie Ald Weishoès: ontwerp 1925 als uitgangspunt, terugkeer binnenhof

4 juni 2020

Een groot deel van de voorbereidingen zijn getroffen om te beginnen aan de restauratie en deels herbestemming van het Ald Weishoès. Daarbij is het ontwerp uit 1925 van de Venlose architect Jules Kayser uitgangspunt. Het verenigingsleven blijft een centrale plek houden in wat stadsherberg Ald Weishoès zal gaan heten. Marco Baetsen, projectleider namens woningcorporatie Antares, en architect Joost Reijnen geven uitleg.

Tekst: Jac Buchholz | Beeld: Thom Spierenburg, Gemeentearchief Venlo, VenloVanbinnen

De oorsprong van het in Gelderse renaissancestijl gebouwde Ald Weishoès ligt in het begin van de zeventiende eeuw. In 1611 om precies te zijn, zo maken de cijfers op de gevel duidelijk. Die gevel is nog het enige oorspronkelijke onderdeel van het gebouw, al werd die door Kayser aangepast, vermoedelijk om hem meer te laten aansluiten bij de rest van het gebouw. Dat werd bijna 100 geleden ingrijpend gerestaureerd en uitgebreid met een nieuwbouw, gebaseerd op een ontwerp uit 1925 van architect Jules Kayser.


Joost Reijnen (l) en Marco Baetsen

Ingepakt
Naar die staat wordt het complex nu weer grotendeels teruggebracht, maken Marco Baetsen en Joost Reijnen duidelijk. Waarbij veel monumentale en beeldbepalende elementen behouden blijven. Dat blijkt uit een rondgang door het gebouw: wanden, vloeren, het hoofdtrappenhuis en allerlei andere elementen zijn inmiddels ter bescherming ingepakt in hout. “Monumentale onderdelen behouden we sowieso, maar daarnaast ook dingen die mensen herkennen uit een nabijer verleden, zoals de muurschilderingen in de kelder waar ooit de soos zat en interieurafwerkingen van latere data zoals een wandmeubel in het Knibbelke en de penanten tussen de ramen in het Wielewelke.”


Monumentale en beeldbepalende elementen zijn goed ingepakt

Latijnse school
Het Ald Weishoès begon in 1611 als Latijnse school, later werd het weeshuis en gaf het onderdak aan ouderen. Dat bejaardenhuis werd na de oorlog opgeheven waarna het gebouw een gemeenschapshuis werd waarin tal van verenigingen actief waren. Enkele jaren geleden nam woningcorporatie Antares het pand over van de kerk, met als doel het grondig te restaureren. Nadat eind 2018 alle verenigingen waren vertrokken, leek het lange tijd stil. “Maar dat was niet zo”, glimlacht Marco Baetsen. “Er heeft een grondige asbestsanering plaatsgevonden – er zat veel meer asbest in dan verwacht – maar we zijn vooral met adviseurs uit diverse disciplines gaan kijken hoe het pand zo goed mogelijk op te knappen en van enkele nieuwe functies te voorzien.”


Generaties Venlonaren voelden zich thuis bij het Ald Weishoès

Oude structuur herstellen
Volgens Joost Reijnen zijn de voorbereidingen voor de eerste fase van schoonsloop nu zo goed als afgerond. Hij legt uit dat bij de restauratie wordt teruggegrepen naar Jules Kayser. “Dat betekent dat we de oude structuur gaan herstellen. In de decennia na de restauratie in 1925 is er in het gebouw veel verbouwd. Zo werden oorspronkelijke doorgangen dichtgemaakt. Belangrijkste ingreep was het dichtbouwen van de binnenplaats. Die keert in de huidige opzet weer terug. Daarnaast gaan we er vooral veel licht, lucht en openheid in brengen.” Er is onder meer kleuronderzoek gedaan, zegt hij, om te traceren welke kleuren door de jaren heen zijn aangebracht. Ook de tekeningen uit die tijd zijn als bron gebruikt.

Stadsherberg
Na de restauratie blijft het Ald Weishoès grotendeels de functie behouden die het de afgelopen tientallen jaren had, maakt Marco Baetsen duidelijk, die van verenigingshuis. “Er is in de afgelopen jaren met veel mensen die op een of andere manier een band met het pand hebben gesproken en daaruit kwam naar voren dat die het ‘Weishoès’ als een thuis zagen, er geborgenheid vonden. Daarop hebben we het concept van stadsherberg uitgewerkt. Verenigingen kunnen hier straks weer terecht, mensen kunnen hier weer binnenlopen voor allerlei activiteiten.”

De vroegere chambrettes als inspiratiebron voor de hostelcabines

Studentenkamers en hostel

Nieuw zijn de 18 studentenkamers op de bovenverdieping, zegt Baetsen. “Als woningcorporatie wil Antares er een woonfunctie aan koppelen.” Die krijgen een eigen ingang. Verder zal er een inpandige fietsstalling worden gerealiseerd. Ook komt er een lift in het gebouw. De voormalige sportzaal en vergaderzaal worden hostel. Baetsen: “We gaan werken met slaapcabines die eventueel te koppelen zijn, een beetje conform de chambrettes waarin hier vroeger werd geslapen.” Bij het hostel komen algemene sanitaire ruimtes. De rest van het Ald Weishoès, merkt Baetsen op, blijft te gebruiken door verenigingen. “Jocus Toekoms keert zeker terug. Zo zijn er meerdere vroegere verenigingen die terugkeren, andere hebben inmiddels op locaties elders hun plek gevonden.”

Vastelaovend 2022
Baetsen en Reijnen geven aan dat op korte termijn bekend wordt gemaakt welke aannemer de strip- en sloopwerkzaamheden gaat uitvoeren. Na uitvoering van sloopwerkzaamheden hebben we beter zicht op het pand en kijken we zorgvuldig hoe we het gebouw definitief gaan restaureren. Vervolgens zullen de restauratieaannemer en andere partijen worden geselecteerd. Die restauratie zal naar verwachting begin 2021 beginnen, geven de twee aan. En de oplevering? “Er moet echt heel veel gebeuren, het wordt een ingrijpend project. Maar we verwachten dat vastelaovend 2022 hier weer gevierd kan worden.”


Interieur in de jaren zestig

Bekijk ons magazine

Blader door onze artikelen in Venlovanbinnenstad