Tekst: Rob Buchholz | beeld: archief VenloVanbinnen
Kazematten werden gebouwd, extra bewaking en maatregelen bij bruggen, een grootschalige mobilisatie, waarbij 280.000 manschappen paraat stonden, was voorbereid. Kortom: Nederland en Venlo leken klaar om de Duitsers bij een eventuele inval voldoende weerstand te bieden. Leek, want onze oosterburen zorgden ervoor dat ze dankzij diverse spionnen goed op de hoogte waren van de plannen. Het doel was om Nederland binnen één dag in bezit te krijgen.
10 mei 1940
En dan is het 10 mei 1940 ’s morgens vroeg om 03.55 uur als de Duitse troepen vanuit de Kaldenkerkerweg de stad intrekken. Amper twintig minuten later blazen leden van de Nederlandse politie de spoor- en verkeersbrug over de Maas op. Bijna de hele stad is wakker geschrokken en realiseert zich dat de gevreesde nachtmerrie werkelijkheid dreigt te worden: de bezetting is begonnen. Het snelle opblazen van de bruggen was niet zonder reden. Deze waren voor de Duitsers van groot belang. Niet alleen in Venlo, ook bij Roermond en Gennep. De Nederlandse troepen wisten daarvan en hadden de twee Venlose bruggen al vooraf voorzien van elektronische ontstekingen. Een druk op de knop was voldoende om ze op te blazen. Op het moment dat een groep Duitse militairen over de brug liep, bliezen de Nederlanders deze op. Tien doden en vier gewonden aan de kant van de bezetters waren het gevolg. Die hele 10e mei 1940 vonden hevige gevechten plaats rondom de Maas waarbij opviel dat aan Duitse zijde de nodige slachtoffers vielen en er besloten werd om zich meer terug te trekken.
Binnen 24 uur bezet
Het bleek een schijnsucces. Duitse troepen weten Grubbenvorst in bezit te nemen en vallen vervolgens vanuit Westelijke richting de Nederlandse soldaten in Blerick vanuit de rug aan. Binnen 24 uur is het tij gekeerd en hebben de Duitsers hun doel bereikt. Nederland is bezet. Het verzet door de Venlonaren zorgde wel voor respect bij de troepen van Hitler. Om de Nederlanders voor zich te paaien deden de soldaten er alles aan om het reguliere leven zo snel mogelijk weer op gang te laten komen. Echter wel op de manier zoals de Duitsers voor ogen hadden. Over de Maas werd een pontonbrug aangelegd (Pommernbrücke), de Nederlandse marechaussee en burgerwacht werden opgeheven en het stadhuis kreeg de functie van Ortskommandantur. Al was dat voor korte tijd. Later kreeg een statig pand aan de Sint Martinusstraat deze functie. Hitler wilde een NSDAP-bestuur in ons land en stelde de Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart aan als leider. Tevens kreeg de Venlose burgemeester meer en meer te maken met Duitse instructies en maatregelen. De bevolking zelf kreeg met diverse beperkingen te maken. Steeds meer producten gingen op rantsoen, verkeersborden verdwenen en de nieuwe exemplaren waren van Duitse makelij. Met name de Joden waren het slachtoffer van controles of de beperkingen ook werden nageleefd.
Bouw Fliegerhorst
In het najaar van 1940 komt Blerick bij Venlo. Niet door Duits besluit; al jaren had overleg plaatsgevonden om dit in gang te zetten. Het zorgde voor extra dynamiek en nieuwe ontwikkelingen binnen de gemeente die door deze ontwikkeling plotseling ruim 10.000 extra burgers erbij kreeg. In datzelfde najaar besloten de Duitsers dat het Venlose vliegveldje op de Hei uitgebreid moest worden tot grote luchtmachtbasis. Het was bekend dat het Britse leger plannen had om het industriële Ruhrgebied te bombarderen en Venlo lag op de vliegroute. 15.000 arbeiders uit heel Nederland werden voor langere tijd in grote zalen en bij particulieren ondergebracht om het vliegveld, dat de naam Fliegerhorst zou krijgen, te realiseren. Het gebied was verdeeld over zowel Nederlands als Duits grondgebied, de omvang bedroeg 1760 hectare. Daarop stonden 100 hangars plus 200 andere onderkomens zoals garages, keukens en depots. In totaal kreeg het nieuwe vliegveld 3 grote start- en landingsbanen. De Fliegerhorst zou een belangrijke rol spelen tijdens het verloop van de Tweede Wereldoorlog.
