Op 5 september is het zover. Dan opent na een sluitingsperiode van vijf jaar museum van Bommel van Dam haar deuren op een nieuwe locatie, het voormalige Venlose postkantoor aan de Keulsepoort. Tijdens een eerste kennismaking blijkt dat daar een museumomgeving is gerealiseerd die meer biedt dan een wandeling langs kunstwerken.
Tekst: Jac Buchholz | Beeld: museum van Bommel van Dam, VenloVanbinnen
De pers mag vandaag, donderdag 2 september, alvast een kijkje nemen in het ‘nieuwe’ museum van Bommel van Dam en krijgt daarbij tekst en uitleg van directeur Paulo Martina, wethouder Marij Pollux (o.a. Cultuur), architecte Yvonne Segers van BiermanHenket en Mark Huson, projectleider namens de gemeente. De wethouder geeft aan bijzonder trots te zijn op het eindresultaat. “Het monumentale postkantoor, toch een icoon van Venlo, heeft een prachtige nieuwe bestemming gekregen. Mooi is ook dat er voor een van de andere onderdelen van mijn portefeuille, duurzaamheid, veel aandacht was bij de verbouwing.”
Potentie
Mark Huson wijst op het bijzondere karakter van het gebouw. “Het is een complex van vleugels. De vleugel aan de Nassaustraat en het hoofdgebouw werden ontworpen door Rijksbouwmeester Hoekstra. De vleugel stamt uit 1934, het hoofdgebouw werd tussen 1939 en 1941 gerealiseerd.De andere vleugel stamt uit de jaren zestig.” Het gebouw bleek meer museumpotentie te hebben dan verwacht, geeft hij aan. “Als postkantoor was het volgepropt, onder meer met diverse lagen systeemplafonds. Maar feitelijk is het een grote ruimte zonder dragende wanden. Ook de kelder was onderverdeeld in allerlei hokjes en de zolder was niet eens ontsloten. Dat is nu een heel bijzondere plek met het kunstvenster en de nog intacte kapconstructie.”
Museumpark
Yvonne Segers van architectenbureau BiermanHenket wijst op enkele specifieke kenmerken, waaronder het kunstvenster dat in het dak is verwerkt. “Museum van Bommel van Dam is nu gevestigd in een prachtig gebouw dat samen met het Limburgs Museum het museumkwartier vormt. We zijn vervolgens ook naar de omgeving gaan kijken waarna werd besloten de potentie van het aangrenzende Julianapark te benutten. Zo ligt het museumkwartier nu in het museumpark.”
Kunstvenster
Aan de parkkant is nu de hoofdentree – de oorspronkelijke hoofdentree aan de stadskant is overigens intact gebleven. Kenmerkend voor de hoofdentree is het kunstige enveloppenmotief dat ook elders in het gebouw terug te zien is, zoals bij het kunstvenster (dat door het publiek inmiddels is omgedoopt tot Duikbril, red.). Vanuit die hoofdentree is een, vrij toegankelijke, route door het gebouw naar de zolder met dat kunstvenster. De bezoeker ziet vanuit de hoofdentree eveneens de stad liggen. Segers: “Van Bommel van Dam is voor ongeveer een derde vrij toegankelijk, dus zonder kaartje. Het kunstvenster is een blikvanger, bedoeld om mensen te triggeren het gebouw in te gaan en naar die plek toe te lopen. Daarnaast benadrukt het venster de connectie die het museum met de omgeving, met de stad wil leggen.”
Verbinding
Paulo Martina knikt bevestigend. “We willen een laagdrempelig museum zijn dat nadrukkelijk de verbinding zoekt met stad en regio. De zolder is sterk gericht op educatie en participatie. Daar laten we bijvoorbeeld het voortraject van een tentoonstelling zien. Zoals Yvonne al aangaf kunnen mensen zonder kaartje naar binnen en een deel van het gebouw bezoeken. De horeca natuurlijk, maar eveneens de zolder en de kelder waar het depot zich bevindt en dat deels zichtbaar is.” Hij lacht: “Daar kunnen de bezoekers ook even langs gaan bij Maarten en Reina van Bommel van Dam. Die zitten er in hun eigen kamer, tussen hun eigen meubels.”
Melle
Over de verbinding zoeken met stad en regio vertelt hij het volgende: “We hebben nu al de binnenstadondernemers bij het voortraject richting opening betrokken. Dat blijven we doen. Bijvoorbeeld door in etalages van leegstaande panden aandacht op nieuwe tentoonstellingen te vestigen. We willen verder een platform zijn dat kunstenaars met ondernemers, ook van de bedrijventerreinen, in contact met elkaar brengt. En we hebben het project ‘Nieuwe uitzichten’, waarmee we in de regio plekken waar vergroening nodig is met behulp van ‘groene’ kunstenaars gaan invullen.” Tot slot nog een hint voor de binnenstadondernemers: “Volgend jaar hebben we een tentoonstelling van de surrealistische kunstenaar Melle. Daar willen we de Venlose binnenstad bij gaan betrekken. Hoe, dat vertel ik nog niet”, besluit hij met een mysterieuze glimlach.
Twee openingstentoonstellingen
Want eerst zijn er de twee openingstentoonstellingen. Dat zijn ‘Earth Alchemy – 15 Years of Digging’ van de kunstenaars Nadine Sterk (1977, Gorinchem) en Lonny van Ryswyck (1978, Tegelen). Hun expositie toont de fundamentele kennis van het maken en de link tussen grondstoffen, hun oorsprong en wat er zoal mee mogelijk is op een heel basale manier. Dat levert bijzondere objecten op: van glazen serviezen tot tegeltableaus, van banken gemaakt van lokale bomen tot verf gemaakt van aarde uit de achtertuin.
50 jaar
Daarnaast viert van Bommel van Dam het feit dat het in oktober vijf decennia geleden is dat het museum werd geopend met de tentoonstelling ‘50 jaar museum van Bommel van Dam’. Die toont een dwarsdoorsnede van de collectie van het museum waarbij elk van de vijf afgelopen decennia vertegenwoordigd is. Te zien zijn werken van nationaal en internationaal bekende kunstenaars zoals Armando, Ger Lataster, Shinkichi Tajiri, Erwin Olaf, Hokusai en Robert Rauschenberg.
Na vijf jaar kan het dus weer: tentoonstellingen bezoeken in museum van Bommel van Dam. Maar zoals uit bovenstaand blijkt gebeurt er in het vernieuwde museum veel meer. Dat maakt het ‘nieuwe’ van Bommel van Dam meer dan zomaar een museum.
