‘Ja wij mogen open blijven, maar het voelt niet goed’

Er is veel onduidelijkheid binnen de retail over het begrip ‘essentiële winkel’. Diverse winkels, met name de grote ketens, zochten de grens op om toch maar open te blijven. Tot ergernis van collega-ondernemers en het Nederlandse publiek. Ook de overheid toonde haar irritatie en liet woensdag weten snel paal en perk te stellen aan deze wildgroei van winkels die alles doen om open te blijven. Hoe ervaren de Venlose ondernemers deze situatie?
Tekst: Rob Buchholz, Jac Buchholz | Beeld: VenloVanbinnen, Valuascollege

Ja, Monique Vijgenboom behoort met haar zaak Vijg & Olijf, gevestigd op de Klaasstraat, tot de categorie ‘essentiële winkels’, maar ze twijfelt of ze de complete periode van vijf weken geopend blijft. “Het voelt dubbel. Mijn buren moeten hun zaak gesloten houden en ik heb het geluk een winkel te hebben waar voedingsgerelateerde producten als olijfolie, balsamico, kruiden en specerijen verkrijgbaar zijn. Ik hoef echt niet het braafste jongetje van de klas te zijn en wil ook graag omzet draaien, maar volgens mij zijn het niet de meest essentiële producten. Hoe vervelend het ook is, iedereen moet zich even aanpassen. De winkel hoeft niet kost wat kost open te blijven. Als de kerstpakketten dadelijk allemaal de deur uit zijn, sluit ik waarschijnlijk voor de rest van de periode de deur. Daar ga ik in ieder geval over nadenken.”
Verantwoordelijkheid nemen
Vijgenboom snapt de beslissing van de overheid. In Duitsland gaan de winkels vanaf vandaag (woensdag) ook op slot. “Ik had eerlijk gezegd verwacht dat ze de detailhandel na kerst zouden sluiten. Niet nu al. Maar als dan de Duitsers massaal de grens over trekken, is dat ook niet echt bevorderlijk voor het plan om het aantal besmettingen de kop in te drukken. Dus ja, ik begrijp deze maatregel.” Jos Caniëls van de Pepernotenfabriek op de Vleesstraat heeft dezelfde visie. Hij is met zijn collega’s druk bezig met inpakken van de producten. “Morgenvroeg staat hier om acht uur de vrachtwagen voor de deur om de winkel leeg te halen. Ja, ook wij mochten officieel open blijven, maar de hoogste baas van Van Delft besloot al direct dat hij zijn filialen ging sluiten. Snoepgoed behoort toch niet tot de eerste levensbehoefte. Iedereen wil geld verdienen, maar volgens mij spelen er nu zaken die belangrijker zijn in de maatschappij. Waarom wil een HEMA openblijven? Een dergelijke zaak behoort niet de tot de ‘essentiële winkels’. Neem dan als leiding je verantwoordelijkheid in deze gezondheidscrisis en ga voor vijf weken op slot.”

Monique Vijgenboom
Spreiding
Cas van Gelderen, eigenaar van Van Gelderen Wijn op aan de Keulsepoort, voelde zondag de boodschap van premier Rutte al aankomen en besloot om maandag zijn zaak te openen. “Dat heb ik gemerkt. Op zondagavond heb ik direct een nieuwsbrief verstuurd en op maandag kwamen diverse mensen direct hun flesjes wijn kopen. Er was toen nog enige onzekerheid over hoe het beleid van het kabinet er precies uit zou zien, dus werd maandag een beetje een hamsterdag.” Op de vraag of hij content is dat zijn zaak open mag blijven, geeft Van Gelderen aan dat hij gepast blij is. “Ik leef mee met collega-ondernemers die vijf weken dicht moeten. Nee, daar voel ik mij niet schuldig over, maar het is goed als er enige spreiding van bepaalde productgroepen is zodat niet iedereen naar de supermarkt holt om een flesje wijn, vlees of brood te halen. Dan los je het probleem niet op. Nu zijn in ieder geval de speciaalzaken geopend en hebben mensen iets te kiezen.”
Loyaal
Volgens Van Gelderen kopen zijn klanten niet direct meer, maar kiezen ze wel nog meer dan anders voor kwaliteit. “ De mensen gunnen zichzelf dit jaar iets extra’s. Het wordt een kerst die velen nog meer dan andere jaren thuis vieren. Met lekker eten en een goed glas wijn. Gelukkig heb ik in de afgelopen vier jaar een hele loyale klantenkring opgebouwd die ook in deze periode de zaak trouw blijven. Ze komen naar de winkel of bestellen online.”
Baksteen
Ben van Aken van Het Romerhuis Koffie – Thee – Chocolade aan de Jodenstraat zag eind vorige week de bui ook al hangen naar aanleiding van de stijgende besmettingscijfers en berichten uit Duitsland. “Dan ga je meteen nadenken: wat gaat er hier gebeuren. Dat leidde wel tot een baksteen in de buik. Dit is voor ons namelijk een enorm belangrijke periode die ervoor zorgt dat we in januari en februari – altijd stille maanden – niet wakker hoeven te liggen.”

Ben van Aken
Onduidelijk
Dus toen maandagmorgen al doorsijpelde wat ’s avonds door premier Mark Rutte werd bevestigd – een totale lockdown – begon Van Aken zich al te informeren. Hij belde de gemeente, ging naar de website van Rijksoverheid, maar helemaal duidelijk werd het hem niet. Hij en zijn vrouw Sylvia besloten in ieder geval maandag, normaal een vrije dag, open te gaan. “Was een prima dag qua verkoop.” Maar wat nu, was vervolgens de vraag. “We besloten om dinsdagmorgen open te gaan met de winkel. Dan zien we wel, was de achterliggende gedachte. Al snel bleek dat dat mocht.”
Verwennen
Van Aken zou zich, zegt hij, net als veel anderen volledig op het bezorgen hebben gericht. Dat doet hij overigens nu ook. “Het is momenteel nog goed zelf te doen. Maar als het aantal bestellingen toeneemt, moeten we waarschijnlijk derden inschakelen. Ik heb daarover onder meer al overleg gehad met collega’s hier in de Jodenstraat.” De eerste dag na de lockdown was het stil, de tweede dag erna, woensdag, ziet hij iets meer beweging. En de klanten die komen besteden vaak iets meer dan normaal, merkt Van Aken. “Het worden heel vreemde feestdagen, dus mensen besluiten om zich dan maar extra te verwennen.”