“De Venlose fietsers zijn anarchisten,” zo schreef citymanager Jan Brouwers eergisteren in een column op deze website. Hoe kijken ondernemers en binnenstadbewoners tegen de fietsproblematiek aan? En is het überhaupt een probleem of lossen we het, zoals Brouwers stelde, samen wel op?
Tekst: Rob Buchholz | Beeld: Peter Janssen en Venlo Partners
De fietsproblematiek. Wat is dat eigenlijk? Het zijn vooral de vele fietsers die met een rotvaart door de Vleesstraat, Klaasstraat of Lomstraat jakkeren. In een tempo waarvoor Tom Dumoulin een buiging zou maken. Maar tevens gaat het om het lukraak plaatsen van het stalen ros op plekken waar dit niet is toegestaan of in ieder geval niet bepaald handig is. In de praktijk staat volgens de gemeente ongeveer de helft van alle gestalde fietsen niet in een stalling. De een vindt dat dit een rommelig beeld veroorzaakt, een ander vindt het juist goed dat bezoekers van de binnenstad bijna overal ’tot aan de voordeur’ kunnen komen. Dan zijn er nog de gevaarlijke plekken zoals de vijfsprong voor Café De Locomotief en de Parade. Uit de reacties blijkt dat vooral het gebrek aan duidelijke regels, handhaving en uitleg als belangrijkste oorzaak van het probleem wordt ervaren. De onduidelijkheid op welke plekken wel of niet gefietst mag worden en vooral op welke tijdstippen, lijkt een belangrijke oorzaak.
Duitse feestdagen
“Echte problemen zijn er volgens mij niet. Ik merk het vooral op Duitse feestdagen,” zo laat Jan Adams van Adams Men Fashion op de Grote Beekstraat weten. “Ik hoor dan continu: Tring tring. Tring Tring. Het zijn fietsers die luid bellend tussen het winkelend publiek racen. Maar die mensen zijn zich waarschijnlijk niet bewust van het feit dat ze op die plek en op dat moment daar helemaal niet mogen fietsen. Er staan borden aan het begin en einde van de Beekstraat. Maar heel veel fietsers komen vanaf het Flujasplein de stad in. Daar staat geen bord wanneer ze er wel of niet mogen fietsen. Dat draagt bij aan de onwetendheid.”
Geen eenduidigheid
Angelique en Frits Dirkse van snoepwinkel Truuske op de Parade bespeuren een zelfde onduidelijkheid in hun straat. “Ten eerste: waarom mogen mensen hier wel fietsen en in andere winkelstraten niet. Daarnaast zijn scooters weer verboden. Het is te divers en dus onduidelijk. Te veel verschillende regels. Er is geen eenduidigheid.” Ook zij halen het probleem van de Duitse toeristen aan. “Die komen op zaterdag vanaf het station in grote groepen over de Parade de stad ingelopen. Voor hun voelt dat als winkelgebied, maar ondertussen vliegen de mopperende en bellende fietsers hun om de oren. Daar schrikken die mensen van. De gemeente heeft speciaal de as Nieuwstraat/Begijnengang tot fietsroute verklaard. Dan is het overbodig om ook van de Parade, waar veel horeca en detailhandel is, een fietsgebied te maken.”
Stimuleren
De gemeente Venlo laat weten dat zij het gebruik van de fiets zoveel mogelijk wil stimuleren. “Fietsen heeft vele voordelen, zoals terugdringen van autogebruik (en de daarbij horende problemen), maakt mensen gezond en is beter voor het milieu,” aldus een woordvoerder van de gemeente. “Dat betekent dus ook dat fietsers op zoveel mogelijk plekken worden toegelaten. De Parade is bij uitstek een straat waar fietsen en voetgangers prima samen kan, mits iedereen wel rekening met elkaar probeert te houden. In de echte winkelstraten is de fiets juist alleen buiten de winkeltijden toegestaan, om juist dan de voetganger alle ruimte te geven. Zo wordt per locatie bekeken wat er wel en wat er niet kan. Voor onze handhavers zijn de regels overigens gewoon duidelijk.”
Meer handhaven
Angelique en Frits Dirkse hebben overigens geen hekel aan fietsers. “Nee, integendeel. We willen ze zeker niet wegjagen. De mensen komen met de fiets naar de stad om te winkelen. Dat zijn onze klanten. Wij hebben ze nodig. Maar de regels zijn niet duidelijk.” Anne de Lauw van Kaas & Kaasjes op de Grote Kerkstraat kan zich vinden in deze visie, maar onderkent tevens een ander problematiek. “Van mij mag de gemeente meer en beter handhaven. Door de daling van het aantal mensen dat door de Venlose winkelstraten loopt, is er meer ruimte ontstaan. De fietser heeft zich deze ruimte toegeëigend, maar volgens mij zijn daar toch echt regels voor om dat tegen te gaan. Denk eens aan mensen die minder goed ter been zijn. Die hebben weinig nog om te vallen. Een schrikreactie kan voldoende zijn om ze uit balans te brengen.”
Knelpunt Locomotief
Een van de knelpunten is de beruchte vijfsprong bij Café De Locomotief. Volgens Citymanager Jan Brouwers oogt die plek levensgevaarlijk, maar er gebeurt er vrij weinig. Een opmerking die voor gefronste wenkbrauwen zorgt bij de ondernemers. “Serieus?,” aldus Angelique Dirkse. “Ik zou de cijfers wel eens willen inzien.” Anne de Lauw heeft vanaf haar winkel een perfect zicht op de plek des onheil. “Hier gebeuren wekelijks echt wel diverse ongelukken. Nee, niet dusdanig ernstig dat er een ambulance bij nodig is. Maar botsingen en valpartijen gebeuren regelmatig. Vooral dankzij fietsers die uit de Begijnengang komen. Die gaan echt als de brandweer. Soms moeten we iemand na een valpartij even op een stoel laten bijkomen, maar gelukkig kunnen ze dan weer verder.”
Klantonvriendelijk
Binnenstadbewoner Bart van der Pol maakt dagelijks diverse rondjes door het centrum van Venlo. Hij noemt de wirwar aan regels en het gebrek aan handhaving klantonvriendelijk voor winkelend publiek. “Het zijn niet alleen fietsers, maar ook scootmobiels, scooters, auto’s en bezorgdiensten. Alles raast door de straten. Mijn eigen vrouw is verleden week door een fietser aangereden. Met volle vaart raasde hij voorbij en fietste na de aanrijding gewoon door. Zij viel en liep daarbij dusdanig gecompliceerde breuken op dat ze geopereerd moet worden. Daardoor kan ze haar werk voorlopig niet uitvoeren. Handhavers? Die doen te weinig. Ik mis politie op straat. Ja, die hebben het te druk, zo hoor ik dan. Maar hoe los je dit probleem dan op?” Volgens de gemeente Venlo wordt er zowel door handhavers als door de politie gecontroleerd op het fietsen in de gesloten gebieden. Daarbij delen zij regelmatig een proces-verbaal uit.
Oplossingen
Oplossingen. Dat lijken ondernemers en binnenstadbewoners dus te zoeken. Binnen de Adviesgroep Parkeren en Bereikbaarheid vindt regelmatig overleg plaats met ondernemers uit de binnenstad, zo laat gemeente weten. Daarbij heeft de bereikbaarheid voor auto’s in de afgelopen jaren de meeste prioriteit gekregen. De fiets is het vervoersmiddel waar dit jaar de focus op ligt. Ook bij Venlo Partners zijn ze regelmatig bezig met het bedenken van oplossingen. Zo is al eens gesproken met leerlingen van het Valuascollege. Vaak wordt de fietsende jeugd als grootste bron van onrust in Venlo-centrum gezien. Brouwers lacht. “Een van de probleempunten is de hoek Klaasstraat/Nieuwstraat. De leerlingen stelden zelf voor om daar grote haaientanden op de weg aan te brengen. Dat maakt het volgens hen duidelijk.” Marcel Tabbers vult zijn collega aan. “Samen met de gemeente werken we op dit moment aan een mobiliteitsagenda. Dan kijken we per onderdeel naar potentiële oplossingen; auto’s, voetgangers en dus ook voor fietsers. We voeren daarover gesprekken met diverse partijen zoals de fietsersbond en ANWB. Wij kijken in Venlo concreet naar wat goed gaat en wat niet. Zo moet een pakket aan oplossingen ontstaan waar we met diverse belanghebbenden mee aan de slag kunnen gaan.”
Fietskoeriers
Grote veroorzakers van het probleem lijken vooral fietskoeriers en schooljeugd te zijn. Zij jakkeren vaak door de winkelstraten alsof het om de laatste honderd meter van een massasprint in de Tour de France gaat. Mede daarom heeft Venlo Partners een routekaar voor de diverse maaltijdbezorgers ontwikkeld waarop precies staat aangegeven waar ze wel en niet mogen fietsen. Wie zich niet aan de geldende regels houdt, riskeert een boete van 64 euro zo is tevens op de kaart te lezen. Aanleiding voor de routekaart is het toegenomen gebruik van fietskoeriers, door en voor ondernemers uit de binnenstad. Deze koeriers zorgen volgens de gemeentewoordvoerder echter tevens voor overlast op het moment dat ze gaan fietsen op plekken waar dat niet is toegestaan. “Het doel voor de toekomst is om bekijken welke maatregelen er nodig zijn om buiten op straat nog duidelijker te maken waar wel en waar niet gefietst mag worden.”
Anne de Lauw vraagt zich tenslotte af of beleidsbepalers wel weten waar ze over praten. “Ik zie de meeste raadsleden, ambtenaren of mensen van het college nooit in de binnenstad. Veel van mijn collega’s hebben dezelfde ervaring. Ze zijn waarschijnlijk volop bezig met het Kazerneterrein of andere grote projecten, maar kijk ook eens naar de kleine problematiek. Vanachter het bureau is het makkelijk besluiten te nemen. Of het nu over de vorm van fietsenstallingen gaat, het opstellen van heldere regels of het handhaven van het fietsverbod. Pas als je dagelijks de problematiek onder ogen krijgt, weet je echt waar je over praat.”
