Op dinsdag 21 januari vindt in Theater de Maaspoort de voorstelling ‘Sun Records, the concert’ plaats. Het evenement voert het publiek mee naar de jaren vijftig, de begintijd van de moderne popmuziek. Welke betekenis had Sun Records, had oprichter Sam Phillips voor de muziek, luidt de vraag aan Geert Driessen van cd- en platenspeciaalzaak Sounds in Venlo.
Tekst: Jac Buchholz | Beeld: Leon Vrijdag
Het door Ike Turner gecomponeerde nummer Rocket ’88 van Jackie Brenton and his Delta Cats wordt wel gezien als het begin van de rock ‘n’ roll. Het nummer is opgenomen in 1951 in een studio genaamd Memphis Recording Studio in Memphis, Tennessee. Die was een jaar eerder geopend door radio-dj Sam Phillips, de man die in maart 1952 het fameuze Sun Records zou starten. Het duurde echter nog enkele jaren totdat de rock ‘n’ roll de wereld zou overspoelen, begint Geert Driessen zijn verhaal. “Na de Tweede Wereldoorlog waren vooral de crooners populair, blanke zangers van vaak wat zoetere liedjes.”
Ongeluk
Sam Phillips echter, vervolgt Driessen, was een liefhebber van de rauwe zwarte blues en rhythm and blues music. “Hij werkte in eerste instantie met zwarte artiesten als B.B. King, Howlin’ Wolf en Rufus Thomas. Maar die artiesten kregen in het gesegregeerde Amerika nauwelijks voet aan de grond.” Dus bedacht Phillips dat hij een blanke zanger naar voren moest schuiven om hits te scoren. Volgens Driessen viel zijn oog daarbij op Carl Perkins. “Die kreeg echter een zwaar ongeluk dat bijna het einde van zijn carrière betekende.” Daarmee kwam een zekere Elvis Presley in beeld. Die in 1955 ‘That’s allright mama’ op de plaat zette waarmee de rock ‘n’ roll-rage begon. De rest is geschiedenis. Carl Perkins pakte uiteindelijk zijn carrière weer op en is onder meer bekend van ‘Blue suede shoes’, ook gezongen door… juist.
Jazz
Driessen maakt dan kort een wat grotere stap terug in de tijd. Want voor de echte bronnen van de moderne popmuziek moet je terug naar het einde van de 19e-eeuw, toen de katoenplukkende slaven hun field hollers zongen, de basis van de blues. Naar de tijd rond 1900, de beginperiode van de jazz. “Congo Square in New Orleans speelt daarin een belangrijke rol. Daar werden slaven – het klinkt heel cru – gelucht en dan maakten ze muziek. Dat werd uiteindelijk jazz.”
Booming
Terug dan naar 1955, naar Elvis Presley, die met zijn presentatie – vetkuif, heupwiegen – een verpletterende indruk maakte. Zeker op de jeugd. Diezelfde Elvis was in zijn jeugd, net als Sam Phillips, overigens ook gecharmeerd van zwarte muziek, met name gospel. Met de hit van Elvis werd Sun Records booming. Andere artiesten zoals de eerder genoemde Carl Perkins, Jerry Lee Lewis, Roy Orbison en Johnny Cash profiteerden van dat succes. Ook voor zwarte muzikanten kwam meer belangstelling. En wat deed Phillips met vooral zijn blanke sterren? Driessen: “Hij maakte ze groot en verkocht ze dan aan andere labels. Zo vertrok Elvis in 1955 al naar RCA, net als Roy Orbinson in 1958. In dat jaar werd Johnny Cash overgedaan aan Columbia. Jerry Lee Lewis bleef Phillips nog een aantal jaren trouw. Hij in 1963 naar Mercury Records, na zeven jaar bij Sun te hebben gediend.”
Oerknal
Dankzij Sun Records, geeft Driessen aan, maakte de wereld in de jaren vijftig kennis met de rock ‘n’ roll, in de muziekgeschiedenis een oerknal. “Andere soortgelijke momenten zijn naar mijn mening de British Invasion in de jaren zestig en de punk en new wave in de jaren zeventig. Bij de punk zie je ook dezelfde energie als bij de rock ‘n’ roll-artiesten uit de jaren vijftig. Maar de invloed van Sun Records mag je gerust ongekend noemen, voor de muziek in zijn geheel, maar ook voor zwarte muziek als blues, soul en later ook rap.” Dat vernieuwende ziet Driessen eveneens bij eerder genoemde muziekstijlen als de beatmuziek en de punk. De grunge in de jaren negentig eveneens, vindt hij. Maar daarna? “Echt vernieuwend zoals bij die stijlen zie je daarna niet meer. Natuurlijk, in bijvoorbeeld de Londense jazzscene gebeuren spannende dingen en ook in de pop zijn muzikanten met bijzondere dingen bezig. Loop maar eens rond op een van de vele festivals. Maar het zet niet de wereld op zijn kop, zoals met de rock ‘n’ roll.”
Einde
Driessen struint dan door de winkel, op zoek naar wat bijzondere Sun- muziek. Komt uit bij elpees van onder meer Elvis, een cd-verzamelaar met opnames uit de vroege Sun-jaren en een bijzondere box met bluesmuziek uit de Sun Studio’s. Zelf heeft hij een aantal bijzondere boxen waarop alle Sun-muziek is vastgelegd. “Alleen het laatste deel heb ik niet. Dat is de muziek uit eind jaren zestig, dat vind ik niet meer spannend.” Eind jaren zestig, om precies te zijn in 1969, besluit Phillips dan ook de Sun Studio te verkopen aan producer Shelby Singleton van Mercury Records. Phillips werd in 1986 opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame, een jaar later in de Alabama Music Hall of Fame en in 2001 in de Country Music Hall of Fame. In 2003 overleed hij, de man wiens invloed op de hedendaagse popmuziek, zoals Geert Driessen het al aangaf, van ongekende invloed is geweest.
Sun Records, the concert vindt plaats op dinsdag 21 januari vanaf 20.15 uur in de Maaspoort. Klik hier voor meer info.
